ABD Başkanı Joe Biden’ın İsrail’e silah yardımını durdurma tehdidinin ardından Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı’nın kritik bir rapor açıklaması bekleniyor.
Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail’e silah sevkıyatının geleceğine dair Kongre’ye bir rapor sunacak. İsrail’in savaş kurallarını ihlal edip etmediğine dair tespitlerin aktarılacağı raporda, sert eleştirilerin yer alacağı değerlendiriliyor. Ancak Blinken’ın silah yardımını durdurmaktan bahsetmesi beklenmiyor.
Daha önce raporun açıklanması için son tarih Çarşamba olarak belirlenmiş, ancak “teknik nedenler” gerekçe gösterilerek Cuma gününe ertelenmişti.
Rapor, Başkan Joe Biden’ın Şubat ayında Dışişleri Bakanlığı’na verdiği ödev kapsamında hazırlandı.
Amerikan silahlarının aktif çatışmalarda kullanıldığı yedi ülkede (İsrail, Ukrayna, Nijerya, Somali, Irak, Kolombiya, Kenya) uluslararası hukukun ihlal edilip edilmediğinin gözden geçirildiği rapor, silah yardımlarının akıbetini belirleyecek.
Yardımlar kesilmeyecek
ABD merkezli Axios haber sitesinin üç yetkiliye dayandırdığı haberine göre Blinken’ın sunacağı metinde, Gazze’deki bir dizi ciddi olay sıralanacak ve İsrail’in ihlallerine dair endişeler dile getirilecek. Blinken’ın “oldukça eleştirel” ifadeler kullanması beklense de uluslararası hukukun ihlal edildiğine dair bir tespitte bulunulmayacak, yani silah yardımı kesilmeyecek.
Biden’ın partisi Demokratlardan 88 Kongre üyesi geçen hafta Başkan’a hitaben yazdıkları mektupta, İsrail’e silah sevkıyatının kısıtlanması için yeterli kanıt olduğunu söylemişlerdi.
Öte yandan Biden çarşamba günü CNN televizyonuna verdiği röportajda, İsrail Refah’a kapsamlı bir operasyon başlatırsa “silah desteğini keseceğini” ifade etti. Geçen hafta da 3 bin 500 adet ağır bombanın İsrail’e teslimatını askıya alan kararı imzaladı.
Almanya Savunma Bakanı Pistorius Litvanya’da Alman askerleriyleFotoğraf: Lisi Niesner/REUTERS
Almanya ABD’yi izliyor
ABD’nin ardından benzer adımları İsrail’in bir diğer önemli silah tedarikçisi Almanya da atabilir. Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, ABD’nin tedbirlerini izlemeyi değerlendirdiklerini söyledi. ABD‘nin İsrail’e silah sevkıyatı konusundaki tutumunu “anladığını” söyleyen Bakan Pistorius, böyle bir kararı verme yetkisinin Almanya Başbakanı ve Dışişleri Bakanı’nda olduğunun altını çizdi.
Bu çıkışlar üzerine İsrail ordu sözcüsü Daniel Hagari’den ise, ordunun “Refah ve planlanan diğer operasyonlar için yeterli mühimmatı olduğunu” açıklaması geldi.
Biden’ın bu adımları, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile Şubat ortasından beri yaptığı bir dizi telefon görüşmesinin ardından geldi.
Biden, Mart ayında Gazze Şeridi’ne insani yardımın girişine izin vermeyen İsrail Başbakanı Netanyahu’ya son bir uyarı olarak “İsa’ya gel” konuşması yapacağını da söylemişti. “İsa’ya gel” şeklinde Türkçeye çevrilen “Come to Jesus” deyimi, nahoş tavırları olan birine, tutumunu değiştirmesi için yapılan son müdahale anlamına geliyor.
Netanyahu savaşı sürdürmekte kararlı
Biden’ın eleştirilerine karşın Netanyahu, “gerekirse tırnaklarımızla savaşırız” diyerek savaşı sürdürmekte kararlı olduğunu ifade etti.
ABD Başkanı ile anlaşmazlıkları aşabilmeyi umduğunu söyleyen Netanyahu, yine de “yapmak zorunda oldukları şeyi yapacaklarını, mecbur kalırlarsa tırnakları ile savaşacaklarını” söyledi.
İki ülke hükümetleri, sadece yüzbinlerce kişinin çadır kentlerde yaşadığı Refah’a operasyon konusunda değil, savaş sonrası bölgenin geleceğine dair meselelerde de anlaşmazlık yaşıyor.
ABD, Gazze ve Batı Şeria’yı da kapsayan bir Filistin devleti önerirken; Netanyahu savaş bittikten Gazze’de güvenlik gücü bulundurmayı sürdüreceklerini ısrarla tekrar etti. Ayrıca İsrail, ABD’nin desteklediği Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas yönetimini de meşru görmüyor.
DW/MUK,EC
